RPP: Nie można ograniczać odwiedzin u pacjentów przebywających w szpitalu
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent szpitala ma prawo do kontaktu osobistego z innymi osobami, czyli odwiedzin. Kontakt z osobami bliskimi wzmacnia poczucie bezpieczeństwa, a także służy niwelowaniu dyskomfortu towarzyszącego hospitalizacji.
Na podstawie art. 5 ww. ustawy korzystanie z praw pacjenta, między innymi z uwagi na zagrożenie epidemiczne, może zostać ograniczone, jednakże wprowadzone ograniczenia nie mogą być uznaniowe, a możliwie jak najmniej uciążliwe dla pacjentów oraz dostosowane do aktualnie występującego zagrożenia.
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 16 czerwca 2021 r. (V SA/Wa 797/21): przepis art. 5 ustawy powinien być wykładany zawężająco bez możliwości rozszerzającej interpretacji. Stosowany powinien być również w wyjątkowych sytuacjach, w przypadku stwierdzenia przesłanek ograniczenia korzystania z praw pacjenta. Tylko w takich przypadkach możliwe jest ograniczenie korzystania z praw pacjenta i to jedynie przez okres niezbędny.
Zmiany zasad odwiedzin w szpitalach
RPP informuje, że podmioty lecznicze powinny dokonać przeglądu wprowadzonych u siebie ograniczeń i podjąć kroki zmierzające do umożliwienia pacjentom odwiedzin przez najbliższych.
Rekomendacja Ministerstwa zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego z 28 kwietnia 2022 r. zostały znacznie złagodzone i powinny zostać wdrożone przez szpitale. Zgodnie z ich treścią:
- Rekomenduje się umożliwianie odwiedzin jednoczasowo przez 1 osobę, a w szczególnych sytuacjach – 2 osoby.
- Rekomenduje się, zgodnie z możliwościami organizacyjnymi podmiotu leczniczego, określenie przedziałów czasowych dla odbywania odwiedzin w ciągu dnia i ograniczenie czasu trwania odwiedzin, w celu zmniejszenia ryzyka gromadzenia się osób w jednym pomieszczeniu oraz umożliwienia regularnego czyszczenia i dezynfekcji powierzchni w tych pomieszczeniach.
- Konieczne jest stosowanie maseczki zasłaniającej usta i nos przez cały czas przebywania na terenie podmiotu leczniczego.
- Należy umożliwić osobom odwiedzającym umycie rąk wodą z mydłem lub dezynfekcji rąk niezwłocznie po wejściu przez nie do podmiotu leczniczego.
- Rekomenduje się, aby przed wykonaniem czynności pielęgnacyjnych przy odwiedzanym pacjencie osoba odwiedzająca uprzednio (bezpośrednio przed kontaktem) dokładnie umyła lub zdezynfekowała ręce.
- Jeśli odwiedziny odbywają się w budynku, personel podmiotu leczniczego odpowiedzialny jest za regularne wietrzenie oraz czyszczenie i dezynfekcję pomieszczeń, w których odbywają się odwiedziny.
- Osoby z objawami infekcji nie powinny odwiedzać pacjentów, w szczególności pacjentów z obniżoną odpornością niezaszczepionych przeciw COVID-19 oraz bez historii przebycia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w ciągu ostatnich 180 dni – z wyjątkiem sytuacji szczególnych, które powinny być określone przez kierownika podmiotu leczniczego (np. w przypadku wizyt pożegnalnych u pacjentów).
„Zwracam uwagę na to, że odwiedziny nie mogą być ograniczone tylko do określonych dni w tygodniu – muszą być dostępne przez cały tydzień. Określenie przedziału godzinowego odwiedzin musi dawać realną szansę skorzystania przez pacjenta z odwiedzin bliskich. Niedopuszczalne jest ograniczenie odwiedzin, np. tylko w godz. 8–10 rano. Co do zasady, należy umożliwić odwiedziny przez cały dzień. Jednorazowa wizyta u pacjenta także nie powinna móc trwać krócej niż 2 godziny” – wyjaśnia Bartłomiej Chmielowiec.
Utrzymywanie przez szpitale restrykcyjnych ograniczeń w korzystaniu z praw pacjenta może stanowić praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów, której zaniechanie Rzecznik Praw Pacjenta będzie egzekwował w drodze decyzji administracyjnej, a do której niezastosowanie się jest zagrożone nałożeniem kary do wysokości 500 000 zł.
Jednocześnie Rzecznik Praw Pacjenta zachęca samych pacjentów oraz organizacje repezentujące ich interesy do zgłaszania Rzecznikowi Praw Pacjenta przypadków dotyczących zakazu odwiedzin w szpitalach lub nałożenia znacznych obostrzeń w tym zakresie. W każdej sprawie Rzecznik Praw Pacjenta podejmie stosowaną interwencję.
